Ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση και παρουσίαση επιλεγμένων φωτογραφικών έργων από την συλλογή του Εργαστηρίου Φωτογραφίας της ΑΣΚΤ (2000-2013)
1.11.2023Η τεκμηρίωση του φωτογραφικού έργου των αποφοίτων του πρώτου Εργαστηρίου Φωτογραφίας, 2000-2013,1 επιχειρεί να καταγράψει τη δημιουργική προσέγγιση των σπουδαστών που συμμετείχαν στα πλαίσια του εκπαιδευτικού του προγράμματος2.
Αναδεικνύει ζητήματα που έθετε το εργαστήριο, τα ίδια τα έργα των αποφοίτων3 και αφορούν θέματα: φύλλου και ταυτότητας, το πολεοδομικό και φυσικό περιβάλλον, την καταστροφή του, τους θεσμούς και την εξουσία, τη συσσώρευση, την κατανάλωση και την αλλοτρίωση, την απώλεια, την μελαγχολία της μοναξιάς και τις ανθρώπινες σχέσεις, τον ιδιωτικό και τον δημόσιο χώρο, τα στερεότυπα στην ζωή και την τέχνη.
Οι σπουδαστές του Εργαστηρίου με τα μέσα και τις μορφές της φωτογραφικής εικόνας ή συνδυαστικά με άλλα μέσα με ευρηματικότητα και νηφάλια παρατήρηση, υιοθέτησαν είτε μία άμεση καταγραφική και αντικειμενική προσέγγιση, είτε μια προσωπική αφήγηση, χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία ως καθημερινό οπτικό ημερολόγιο, ή ασκούντο να δομούν κριτικά την φωτογραφική εικόνα μέσα από την αποδόμηση, την προσεκτική κατασκευή, τη γλυπτική και ζωγραφική προσέγγιση, τη σκηνοθεσία, και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φωτογραφικής διαδικασίας, την απουσία το φως, τη σιωπή της.
Μια φωτογραφική εικόνα δεν αντιστοιχεί συνήθως, σ’ ένα και μόνο θέμα, σε μία και μόνη ερμηνεία, δεν υπάρχει χωρίς μια άλλη εικόνα να προηγείται και μια άλλη να την διαδέχεται. Η διαδρομή και η διαδοχή τους δημιουργεί έναν ρυθμό, η προηγουμένη ερμηνεύει την επόμενη, η επόμενη την προηγούμενη, την αναδεικνύει ή την περιορίζει. Ο πλαστικός και ο εννοιολογικός διάλογος των φωτογραφικών εικόνων, ήταν ένα από τα ζητούμενα και αφετηρία της δημιουργικής διαδικασίας.
Η επιλογή και η διαδοχή των φωτογραφιών της τεκμηρίωσης ακολουθεί την επιμελητική και εκπαιδευτική προσέγγιση των εκθέσεων και βιντεοπροβολών του εργαστηρίου, οι οποίες συνέθεταν έναν αδιάκοπο διάλογο ενέργειας, έντασης και αισθήσεων των διαφορετικών εικόνων ανεξάρτητα χρονολογίας, θεμάτων, τάσεων και μορφών. Δημιουργούσαν νέους συνειρμούς, ανατροπές και παράλληλους λαβύρινθους.
Το 1999, η φωτογραφία δεν αποτελούσε γνωστικό αντικείμενο κατεύθυνσης της ΑΣΚΤ, ούτε περιοριζόταν στην αποκλειστικότητα των φωτογραφικών χώρων. Πιστεύοντας πως το μεγαλύτερο μάθημα της τέχνης και της διδασκαλίας είναι ένας περίπατος ελευθερίας στη γνώση, η τεκμηρίωση του φωτογραφικού έργου των αποφοίτων του εργαστηρίου, επεδίωξε να καταγράψει τις αντιφάσεις και την πολυπλοκότητα της ελληνικής πραγματικότητας, ενθαρρύνοντας εργασίες που δεν ακολουθούσαν προβλέψιμα στερεότυπα, ή τις μορφές του έργου του δασκάλου τους.
Η ψηφιακή παρουσίαση της Συλλογής της Πινακοθήκης της ΑΣΚΤ που υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου «Ψηφιακός μετασχηματισμός και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της ΑΣΚΤ» αποτελεί ένα πολύτιμο υλικό μελέτης, ανοιχτό σε μελλοντική ενημέρωση και εμπλουτισμό με τα επόμενα έργα και θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην διάδοση του έργου των αποφοίτων της ΑΣΚΤ.
Αθήνα, Νοέμβριος 2023
Mανώλης Μπαμπούσης
Ομότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ
1 Το Εργαστήριο Φωτογραφίας της ΑΣΚΤ, ιδρύθηκε σχεδιάσθηκε και εξοπλίσθηκε το 1999 από τον ομότιμο (πλέον) καθηγητή της ΑΣΚΤ, Mανώλη Μπαμπούση του οποίου υπήρξε ο πρώτος καθηγητής, (1999-2013), ως μάθημα επιλογής, (δύο, έως 6 εξάμηνα για τους φοιτητές του τρίτου, τέταρτου και πέμπτου έτους). Το εκπαιδευτικό του προσωπικό αποτελούσαν οι: Αλέξανδρος Βουτσάς ΕΙΔΙΠ, Γιώτα Χατζαντουριάν ΕΤΕΠ, Γιώργος Τότσκας 407 και με σύμβαση οι Μαρίλια Φωτοπούλου και Γιάννης Χιωτόπουλος.
2 Περιλάμβανε τη διευρυμένη διδασκαλία δημιουργίας καλλιτεχνικού έργου, με τα μέσα της φωτογραφίας, την τεχνική της, τις εκθέσεις τυπωμένων έργων και βιντεοπροβολές φωτογραφικών εικόνων, την ιστορία των μορφών των διαφορετικών φωτογραφικών εικόνων, (βλέπε στην βιβλιοθήκη της ΑΣΚΤ, οι Διαδρομές της Φωτογραφίας στη σύγχρονη Τέχνη, Μανώλης Μπαμπούσης 2000, καθώς και την ιστοσελίδα του εργαστηρίου (www.photography. asfa.gr). Παράλληλα το εργαστήριο επέβλεπε διπλωματικές εργασίες σε συνεργασία με άλλα εργαστήρια.
3 Η ενότητα φωτογραφικών έργων που παρουσιάζεται στην ψηφιακή πλατφόρμα της Συλλογής της ΑΣΚΤ, επιλέχθηκε από κατάλληλες φωτογραφίες του αρχείου του εργαστηρίου, τις εργασίες σπουδαστριών/τών, από τους ετήσιους καταλόγους, τις μονογραφίες σπουδαστών/στριών και τις εκθέσεις του εργαστηρίου (1999-2013).